Het aantal verkeersslachtoffers onder fietsende ouderen neemt toe. Van de omgekomen fietsers is vooral het aandeel 80-plussers flink toegenomen: van 12% in 2000 tot 27% in 2019, ofwel 54 van de in totaal 203 dodelijke fietsslachtoffers. 60-plussers vormen bijna driekwart (72%) van het totaal aantal fietsdoden en 70-plussers ruim de helft (59%). Het aandeel fietsdoden jonger dan 60 jaar is daarentegen fors afgenomen: van ongeveer de helft in 2000 tot minder dan een derde (28%) in 2019. Van de ongeveer 13.900 ernstig gewonde fietsers in 2018 was bijna een derde 70 jaar of ouder. Dit staat in het SWOV-rapport Naar meer veiligheid voor oudere fietsers; Ongevallen, omstandigheden en mogelijke oplossingen.
De toename onder de ouderen komt vooral doordat er meer ouderen zijn die ook steeds meer fietsen. Problemen bij het op- en afstappen en het niet tijdig opmerken van obstakels zijn belangrijke redenen dat oudere fietsers relatief vaak gewond raken bij enkelvoudige ongevallen. Ook complexe manoeuvres, zoals het links afslaan op een kruising, komen vaak voor als oorzaak van ongevallen. Het snelheidsverschil tussen ouderen op een elektrische fiets en op een gewone fiets blijkt beperkt te zijn (1 – 4 km/u). Er is geen eenduidig bewijs dat elektrische fietsen voor ouderen gevaarlijker zijn dan gewone fietsen.
Als gevolg van de vergrijzing en van de toenemende populariteit van de (elektrische) fiets onder ouderen, zal zonder aanvullende maatregelen het aantal verkeersslachtoffers onder oudere fietsers de komende jaren verder toenemen. Er is niet één, allesomvattende maatregel om het veiligheidsprobleem van oudere fietsers op te lossen. Een combinatie van infrastructurele en voertuigtechnische maatregelen, ondersteund door gerichte educatie en beschermingsmiddelen, kan echter wel bijdragen aan de veiligheid voor oudere fietsers.
In het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat krijgen zowel oudere verkeersdeelnemers als fietsers prioriteit in het verkeersveiligheidsbeleid voor het komende decennium.
(artikel SWOV)
